04.01.2020 tarihinde Resmi Gazete’de yayınlanan Ticari İletişim Ve Ticari Elektronik İletiler Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik (“Değişiklik Yönetmeliği”) kapsamında Ticari İletişim Ve Ticari Elektronik İletiler Hakkında Yönetmelik’te (“Yönetmelik”) bazı önemli değişiklikler yapılmıştır. İşbu bülten kapsamında Değişiklik Yönetmeliği ile getirilen önemli yeni düzenlemeler açıklanmaktadır.

A. Yönetmelik’te Yapılan Değişiklikler

  • Öncelikle, Yönetmelik’in diğer hükümlerinde yapılan değişiklikler ve getirilen yeni düzenlemeler nedeniyle, Yönetmelik’in tanımlara ilişkin 4. maddesine aşağıdaki yeni terimler eklenmiştir:

o Ticari Elektronik İleti Yönetim Sistemi (IYS): Ticari elektronik ileti onayı alınmasına, reddetme hakkının kullanılmasına ve şikâyet süreçlerinin yönetilmesine imkân tanıyan sistem;

o Kuruluş: Bakanlıkça ticari elektronik ileti yönetim sistemini kurmakla yetkilendirilen kuruluş;

o İYS Numarası: İYS’ye kayıt olan tüm hizmet sağlayıcı ve markalarına ayrı ayrı atanan tekil numara.

Yönetmelik’in 4. maddesinde yapılan değişiklikler, Değişiklik Yönetmeliği’nin yayım tarihi olan 04.01.2020 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

  • Yönetmelik’in 5. maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir:

MADDE 5 – (1) Hizmet sağlayıcının, mal ve hizmetlerini tanıtmak, pazarlamak, işletmesini tanıtmak ya da kutlama ve temenni gibi içeriklerle tanınırlığını artırmak amacıyla alıcıların elektronik iletişim adreslerine gönderdiği ticari elektronik iletiler için kendisi tarafından ya da İYS üzerinden önceden onay alınır. Onay, reddetme hakkı kullanılıncaya kadar geçerlidir.

(2) Ticari elektronik ileti göndermek isteyen gerçek ve tüzel kişiler İYS’ye kaydolur.

(3) İYS üzerinde onayı bulunmayan alıcılara ticari elektronik ileti gönderilemez.

Yapılan değişiklik kapsamında alıcıların ticari elektronik iletilere onay vermesine yönelik olarak yazılı ve e-mail vb. elektronik ortamlara ek olarak İYS üzerinden onay verme opsiyonu getirilmiştir. Ancak aşağıda açıklanacağı üzere, daha önce Yönetmelik kapsamında İYS üzerinden değil de farklı şekilde yazılı yahut elektronik ortamda temin edilen onayların da hizmet sağlayıcı tarafından İYS’ye kaydedilmesi gerektiğinden, asıl amaçlanan geçmiş onayların İYS’ye kaydedilmesi ve sonraki süreçte onayların İYS üzerinden alınarak ya da hangi ortamda alınmış olursa olsun İYS’ye kaydedilerek devam edilmesidir. Keza, madde 5’e eklenen üçüncü fıkrada İYS üzerinde onayı bulunmayan alıcılara ticari elektronik ileti gönderilemeyeceği belirtilmektedir.

Yönetmelik’in 5. maddesinde yapılan değişiklikler 01.09.2020 tarihinde yürürlüğe girecektir.

  • Yönetmelik’in ticari elektronik ileti göndermek için onay gerektirmeyen durumlara ilişkin 6. maddesinin sonuna aşağıda kırmızı ile belirtilen fıkralar eklenmiş olup; Yönetmelik’in 6. maddesi aşağıda belirtildiği şekilde tadil edilmiştir:

“MADDE 6 – (1) Alıcının kendisiyle iletişime geçilmesi amacıyla iletişim bilgilerini vermesi hâlinde, temin edilen mal veya hizmetlere ilişkin değişiklik, kullanım ve bakıma yönelik ticari elektronik iletiler için ayrıca onay alınmaz.

(2) Devam eden abonelik, üyelik veya ortaklık durumu ile tahsilat, borç hatırlatma, bilgi güncelleme, satın alma ve teslimat veya benzeri durumlara ilişkin bildirimleri içeren iletiler ile hizmet sağlayıcıya ilgili mevzuatla getirilen bilgi verme yükümlülüğü durumlarında önceden onay alma zorunluluğu aranmaz. Ancak bu tür bildirimlerde herhangi bir mal veya hizmet özendirilemez veya bunların tanıtımı yapılamaz.

(3) Tacir veya esnaf olan alıcıların elektronik iletişim adreslerine gönderilen ticari elektronik iletiler için önceden onay alınması zorunlu değildir. Ancak tacir ve esnafların 9 uncu maddede yer alan reddetme hakkını kullanması halinde onayları alınmadan ticari elektronik ileti gönderilemez.

(4) Sermaye piyasasına ilişkin mevzuat uyarınca aracılık faaliyetinde bulunan şirketlerce müşterilerine bilgilendirme amaçlı gönderilen ticari elektronik iletiler için onay alınması zorunlu değildir.

(5) Birinci, ikinci ve dördüncü fıkralar kapsamında ileti gönderilmesi halinde İYS üzerinden kontrol yapılmaz.

(6) Üçüncü fıkra kapsamında ileti gönderilmesinden önce tacir veya esnaf olan alıcıların elektronik iletişim adresleri hizmet sağlayıcı tarafından İYS’ye kaydedilir ve İYS üzerinden alıcıların ret hakkını kullanıp kullanmadığı kontrol edilir.”

Yapılan değişiklik kapsamında; (i) sunulan mal ve hizmetlerde değişiklik, kullanım ve bakıma yönelik ticari elektronik iletiler, (ii) devam eden abonelik, üyelik veya ortaklık durumunda tahsilat, borç hatırlatma vb. spesifik amaçlarla gönderilen ticari elektronik iletiler ve (iii) sermaye piyasasına ilişkin mevzuat uyarınca aracılık faaliyetinde bulunan şirketlerce bilgilendirme amaçlı gönderilen ticari elektronik iletiler bakımından, ticari elektronik ileti göndermeden önce İYS üzerinden alıcının onayının bulunup bulunmadığını kontrol etme yükümlülüğü uygulanmamaktadır. Dolayısıyla, önceden olduğu gibi bu ticari elektronik iletiler bakımından yine onay şartı aranmayacaktır.

Ancak tacir ve esnaflara gönderilen ticari elektronik iletiler bakımından, yine onay şartı aranmasa da, ek bir külfet getirilerek, bu kişilerin iletişim adreslerinin İYS’ye kaydedilmesi ve ret hakkının İYS üzerinden kullanılıp kullanılmadığının kontrol edilmesi gerekliliği düzenlenmiştir.

Yönetmelik’in 6. maddesinde yapılan değişiklikler 01.09.2020 tarihinde yürürlüğe girecektir.

  • Yönetmelik’in 7. maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir:

“MADDE 7 – (1) Onay, yazılı olarak veya her türlü elektronik iletişim aracıyla ya da İYS üzerinden alınabilir. Onayda, alıcının ticari elektronik ileti gönderilmesini kabul ettiğine dair olumlu irade beyanı, adı ve soyadı ile elektronik iletişim adresi yer alır.

(2) Fiziki ortamda alınan onayda, onayı verenin imzası aranır.

(3) Onayın elektronik ortamda alınması durumunda, onayın alındığı bilgisi, reddetme imkânı da tanınmak suretiyle, alıcının elektronik iletişim adresine aynı gün içerisinde 24 saat içerisinde iletilir.

İYS üzerinden alınan onaylarda ise olumlu irade beyanı ve elektronik iletişim adresi yer alır.

İYS üzerinden alınan onaylara bu fıkra hükümleri uygulanmaz

…

(10) İYS üzerinden alınmayan onaylarda, onayın alındığına ilişkin ispat yükümlülüğü hizmet sağlayıcıya aittir.

(11) İYS üzerinden alınmayan onaylar, hizmet sağlayıcı tarafından üç iş günü içinde İYS’ye kaydedilir.

(12) İYS’ye kaydedilmeyen onaylar geçersiz kabul edilir.”

Bu maddede yapılan değişiklikler oldukça kritiktir zira; (i) İYS dışında herhangi bir ortam üzerinden temin edilen ticari elektronik ileti onayının hizmet sağlayıcı tarafından İYS’ye üç iş günü içerisinde kaydedilmesi gerekmektedir; (ii) İYS’ye kaydedilmeyen onaylar geçersiz olacaktır; (iii) onay İYS’ye kaydedilse dahi, onayın alınması İYS üzerinden gerçekleşmediyse onayın alındığını ispat yükümlülüğü satıcı veya hizmet sağlayıcıda olacaktır ancak (iv) onay İYS üzerinden alındıysa alıcının elektronik iletişim adresine onay alındığına yönelik bilgi iletilmesine gerek olmayacaktır ve bu halde (v) hizmet sağlayıcının onayın alındığına dair ispat yükümlülüğü söz konusu olmayacaktır (buradan çıkartılması gereken sonuç ise eğer alıcı İYS üzerinden ticari elektronik ileti onayı vermesine rağmen, onay vermediğini iddia ediyorsa, iddiasını kendisi ispatlamakla yükümlü olacaktır.

Yönetmelik’in 7. maddesinde yapılan değişiklikler 01.09.2020 tarihinde yürürlüğe girecektir.

  • Yönetmelik’in 8. maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir:

“Madde 8 – (1) Ticari elektronik ileti içeriğinin, alıcıdan alınan onaya uygun olması gerekir.

(2) Ticari elektronik iletinin başlığında veya içeriğinde; tacirler için MERSİS numarası ve ticaret unvanına, esnaflar için adı ve soyadı ile T.C. veya vergi kimlik numarasına yer verilir. Hizmet sağlayıcı, bunlara ek olarak marka veya işletme adı gibi kendisini tanıtan diğer bilgilere yer verebilir.

(3) Kısa mesaj gibi sınırlı alanlar kullanılarak gönderilen ticari elektronik iletinin içeriğinde; tacirler için MERSİS numarasına, esnaflar için ise adı ve soyadı ile T.C. veya vergi kimlik numarasına yer verilir. Hizmet sağlayıcı, bunlara ek olarak marka veya işletme adı gibi kendisini tanıtan diğer bilgilere yer verebilir.

(4) Sesli arama içeriğinde; tacirler için ticaret unvanına, esnaflar için ise adı ve soyadına yer verilir. Hizmet sağlayıcı, bunlara ek olarak marka veya işletme adı gibi kendisini tanıtan diğer bilgilere yer verebilir.”

Yönetmelik’in 8. maddesinde yapılan bu değişiklik, Değişiklik Yönetmeliği’nin yayım tarihi olan 04.01.2020 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

  • Yönetmelik’in 9. maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir:

“MADDE 9 – (1) Alıcı istediğinde hiçbir gerekçe göstermeksizin ticari elektronik ileti almayı reddedebilir. Alıcının ret bildiriminde bulunması, bildirimin yapıldığı iletişim kanalına ilişkin onayı geçersiz kılar.

(2) 7 nci maddenin altıncı fıkrası kapsamında verilen onay için taraflardan birine yapılacak ret bildirimi tarafların tümüne yapılmış sayılır. Ret bildirimini alan taraf, bu hususu diğer tarafa bildirmekle yükümlüdür.

(3) Hizmet sağlayıcı, alıcının ret bildiriminde bulunabilmesi için kendisi tarafından sağlanan ya da İYS tarafından sunulan müşteri hizmetleri numarası, kısa mesaj numarası veya yalnızca ret bildirimine özgülenmiş bir URL adresi gibi erişilebilir iletişim adresine ticari elektronik iletide yer verir.Hizmet sağlayıcının, alıcının ret bildirimi için ticari elektronik iletide, müşteri hizmetleri numarası, kısa mesaj numarası veya yalnızca ret bildirimine özgülenmiş bir URL adresi gibi erişilebilir iletişim adresini vermesi gerekir. Ticari elektronik ileti hangi iletişim kanalıyla gönderildiyse ret bildirimi de kolay ve ücretsiz bir şekilde olmak üzere aynı iletişim kanalıyla sağlanır.

(4) Ret bildirimi imkânı, gönderilen her ticari elektronik iletide yer alır.

(5) Alıcı tarafından reddetme hakkının kullanılmış olması, hizmet sağlayıcının tabi olduğu ilgili mevzuat hükümlerine göre alıcıya gönderilmesi zorunlu olan bildirimlerin yapılmasına engel teşkil etmez.

(6) Hizmet sağlayıcı, kendisine iletilen ret bildirimlerini üç iş günü içinde İYS’ye bildirir.

(7) Alıcı reddetme hakkını İYS üzerinden de kullanabilir.”

Bu maddede yapılan değişiklikler, İYS isimli sistemin ticari elektronik ileti almayı reddetme hakkı bakımından uygulama alanı bulan değişikliklerdir. Bu kapsamda; (i) alıcıya gönderilecek her ticari elektronik iletide ret hakkının kullanılabilmesine yönelik olarak hizmet sağlayıcının iletişim bilgisine ya da alternatif olarak İYS’nin müşteri hizmetleri bilgisine yer verilecektir; (ii) alıcıların ret haklarını kullanmaları halinde, anılan ret bildirimleri de hizmet sağlayıcı tarafından İYS’ye kaydedilecektir; (iii) alıcı her halükarda ret hakkını İYS üzerinden de kullanabilecektir. Alıcının ret hakkını İYS üzerinden kullanması durumunda, ret bildiriminin ayrıca İYS’ye kaydedilmesine gerek olmayacağı kanısındayız.

Yönetmelik’in 9. maddesinde yapılan değişiklik 01.09.2020 tarihinde yürürlüğe girecektir.

  • Yönetmelik’in 10. maddesinden sonra gelmek üzere aşağıdaki 10/A maddesi eklenmiştir:

“MADDE 10/A – (1) Kuruluş, onay ve ret bilgilerinin İYS’ye kaydedilmesi, İYS üzerinden onay alınması, reddetme hakkının kullanılması, ticari elektronik ileti şikâyetlerinin alınması, raporlanması, şikâyet sürecinin hızlı ve etkin bir şekilde yönetilmesi ve aracı hizmet sağlayıcıların sistemi kullanması amacıyla teknik altyapıyı hazırlar ve Bakanlığın erişimine açar.

(2) Kuruluş, ticari elektronik ileti gönderiminin aksamaması için gerekli teknik tedbiri alır.

(3) Kuruluş İYS’ye yönelik Bakanlık tarafından istenen diğer iş ve işlemleri yürütmekle yükümlüdür.”

Eklenen bu madde İYS isimli sistemin Bakanlık tarafından görevlendirilecek Kuruluş tarafından hazırlanması ve erişime açılması ile ilgilidir. Geçiş maddesi olan “Geçici Madde 2” uyarınca hizmet sağlayıcıların mevcut veri tabanlarını 01.06.2020 tarihine kadar İYS’ye yüklemesi gerektiğinden, İYS’nin bu tarihe kadar kurulması beklenmektedir.

Yukarıda belirtilen Madde 10/A, Değişiklik Yönetmeliği’nin yayım tarihi olan 04.01.2020 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

  • Yönetmelik’in 11. maddesi başlığı ile birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir:

“Aracı hizmet sağlayıcılara ilişkin yükümlülükler ve diğer hususlar

MADDE 11 – (1) Hizmet sağlayıcı, önceden onayını aldığı alıcılara ticari elektronik iletileri kendisi gönderebileceği gibi aracı hizmet sağlayıcılar vasıtasıyla da gönderebilir.

(2) Aracı hizmet sağlayıcı;

a) Hizmet sağlayıcı tarafından hazırlanmış içerikleri gönderir.

b) Ticari elektronik iletinin oluşturulabilmesi, gönderilebilmesi, alınabilmesi, depolanabilmesi ve alıcıların bilgilerinin saklanabilmesi ve işlenebilmesi için gerekli olan yazılım, donanım ile veri tabanı ve yönetim sistemini sağlar.

c) Bu Yönetmelikle hizmet sağlayıcı için öngörülen diğer yükümlülüklerin ifasına yönelik imkânı tanır.

(3) Aracı hizmet sağlayıcı, gönderilen ticari elektronik iletilerin içeriğinde kendisine ait marka adı, ticaret unvanı veya işletme adı bilgilerinin en az birine yer verir.

(2) Aracı hizmet sağlayıcı, bu Yönetmelikle hizmet sağlayıcı için öngörülen yükümlülüklerin ifasına yönelik teknik imkân tanır.

(3) Aracı hizmet sağlayıcı, hizmet sunduğu elektronik ortamı kullanan gerçek ve tüzel kişiler tarafından sağlanan içerikleri kontrol etmek, bu içerik ve içeriğe konu mal veya hizmetle ilgili hukuka aykırı bir faaliyetin ya da durumun söz konusu olup olmadığını araştırmakla yükümlü değildir.

(4) Aracı hizmet sağlayıcı başkaları adına, onların mal ve hizmetlerini tanıtmak, pazarlamak ya da işletmesini tanıtmak amacıyla ticari elektronik ileti göndermek için onay alamaz.

(5) Aracı hizmet sağlayıcı ticari elektronik ileti gönderimine ilişkin sistemini İYS ile uyumlaştırır.

(6) Aracı hizmet sağlayıcı, İYS’ye kayıt olmayan hizmet sağlayıcılara ait ticari elektronik iletilerin gönderimini başlatmaz.

(7) Hizmet sağlayıcının talimatı doğrultusunda ticari elektronik ileti gönderimini başlatan aracı hizmet sağlayıcı, ileti gönderimine başlamadan önce İYS üzerinden alıcıların onayının olup olmadığını kontrol eder ve İYS üzerinde onayı bulunmayan alıcılara ileti gönderimini başlatmaz.

(8) Hizmet sağlayıcının 6 ncı maddenin birinci, ikinci ve dördüncü fıkraları kapsamında ileti gönderiminde bulunmak istemesi halinde aracı hizmet sağlayıcı tarafından bu yönde beyan alınır.

(9) Aracı hizmet sağlayıcı, alıcıların abonelik hattını kapatmaları halinde İYS’ye bu durumu bildirir.”

Bu maddede yapılan değişiklikler kapsamında hizmet sağlayıcının ticari elektronik ileti gönderimi için bir aracı hizmet sağlayıcıdan destek alması durumunda, aracı hizmet sağlayıcıların getirilen İYS sistemi kapsamında söz konusu olacak ek yükümlülüklerine değinilmiştir.

Yönetmelik’in 11. maddesindeki değişiklik 01.09.2020 tarihinde yürürlüğe girecektir.

  • Yönetmelik’in 12. maddesinin ilk fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir:

“MADDE 12 – (1) Hizmet sağlayıcı ve aracı hizmet sağlayıcı ile Kuruluş, bu Yönetmelik çerçevesinde yapmış olduğu işlemler ve sunduğu hizmetler nedeniyle elde ettiği verilerin, ilgili mevzuat hükümleri saklı kalmak kaydıyla muhafazasından ve hukuka aykırı olarak bunlara erişilmesini ve işlenmesini önlemek amacıyla gerekli tedbirlerin alınmasından sorumludur.”

Yönetmelik’in 12. maddesinde yapılan bu değişiklik, Değişiklik Yönetmeliği’nin yayım tarihi olan 04.01.2020 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

  • Yönetmelik’in ispat yükümlülüğü ve kayıtları saklama süresine yönelik 13. maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir:

“MADDE 13 – (1) Şikâyet konusu işlemlerde ispat yükümlülüğü hizmet sağlayıcıya ve/veya aracı hizmet sağlayıcıya aittir.

(2) Hizmet sağlayıcı ve/veya aracı hizmet sağlayıcı onay kayıtlarını, onayın geçerliliğinin sona erdiği tarihten, ticari elektronik iletilere ilişkin diğer kayıtları ise kayıt tarihinden itibaren bir yıl üç yıl süreyle saklar. Talep edilmesi halinde bu kayıtlar Bakanlığa sunulur.”

Yapılan bu değişiklik kapsamında, ticari elektronik iletilere ilişkin onay kayıtlarının onayın geçersiz hale geldiği (yani alıcının ret hakkını kullanmasından itibaren) üç yıl boyunca, diğer kayıtların ise (örn. ret bildirimi) kayıt tarihinden itibaren üç yıl boyunca saklanması gerekecektir.

Yönetmelik’in 13. maddesinde yapılan bu değişiklik, Değişiklik Yönetmeliği’nin yayım tarihi olan 04.01.2020 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

  • Yönetmelik’in 14. maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir:

“Şikâyet

MADDE 14 – (1) Şikâyet başvuruları, elektronik ortamda e-Devlet kapısı, İYS veya Bakanlığın internet sitesi üzerinden veyahut yazılı olarak şikâyetçinin ikametgâhının bulunduğu yerdeki il müdürlüğüne yapılır. Şikâyetçi; gerçek kişi ise adı ve soyadı ile imzası ve ikametgâh adresinin, tüzel kişi ise unvanı ve adresi ile temsile yetkili kişinin veya vekilin adı ve soyadı ile imzasının başvuruda yer alması gerekir.

(2) Ticari elektronik iletilere ilişkin şikâyet başvurularında aşağıdaki hususlar aranır:

a) Kısa mesaj yoluyla gönderilmiş ise; şikâyetçinin T.C. kimlik numarası, telefon numarası, abonesi olduğu GSM operatörünün adı, iletiyi gönderenin numarası, bu numaranın bulunmaması halinde marka ve işletme adı gibi alfa numerik bilgisi, iletinin gönderilme tarihi, saati, iletinin görsel bir örneği ile şikâyetçinin tacir olması halinde MERSİS numarası, esnaf olması halinde bu durumu belirten ibare yer alır.

b) Elektronik posta yoluyla gönderilmiş ise; şikâyetçinin T.C. kimlik numarası, elektronik posta adresi, şikâyetçiye elektronik posta hizmeti sağlayan işletmenin adı, iletiyi gönderenin elektronik posta adresi, iletinin gönderilme tarihi, saati ve içeriği ile şikâyetçinin tacir olması halinde MERSİS numarası, esnaf olması halinde bu durumu belirten ibare yer alır. İletinin görsel bir örneği başvuruya eklenir.

c) Sesli arama yoluyla yapılmışsa; şikâyetçinin T.C. kimlik numarası, telefon numarası, abonesi olduğu GSM veya sabit hat operatörü adı, iletiyi gönderenin numarası, bu numaranın alınamaması halinde marka ve işletme adı, iletinin gönderilme tarihi, saati ve konusu ile şikâyetçinin tacir olması halinde MERSİS numarası, esnaf olması halinde bu durumu belirten ibare yer alır.”

Bu maddede yapılan değişiklikler alıcınım şikayet hakkını kullanmasına yönelik prosedürlerle ilgilidir.

Yönetmelik’in 14. maddesinde yapılan değişiklik, Değişiklik Yönetmeliği’nin yayım tarihi olan 04.01.2020 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

Yönetmelik’in 15. maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir:

MADDE 15 – (1) Başvurunun yapıldığı il müdürlüğünce, şikâyet edilenin sicile kayıtlı merkezinin başka bir ilde bulunduğunun tespiti halinde, başvuru belgeleri ilgili il müdürlüğüne gönderilir ve başvuru sahibine bilgi verilir.

(2) Başvuru, öncelikle İYS üzerinden ön incelemeye tabi tutulur. Ön inceleme sonrasında il müdürlüğü tarafından konuya ilişkin bilgi ve belgeler ilgilisinden temin edilerek şikâyet sonuçlandırılır. Ancak gerekli hallerde il müdürlüğünce denetim için görevlendirilen personel tarafından yerinde denetim yapılır.

(3) Hizmet sağlayıcı ve aracı hizmet sağlayıcı, il müdürlüğü tarafından söz konusu şikâyetle ilgili olarak talep edilen bilgi ve belgeleri, bu talebin tebliğinden itibaren on beş gün içinde teslim etmekle yükümlüdür. Gerekli hallerde ilgilinin talebine istinaden il müdürlüğünce bu süre bir defaya mahsus olmak üzere en fazla on beş gün uzatılabilir. Bu sürenin sonunda da talep edilen bilgi ve belgelerin teslim edilmemesi halinde, şikâyet başvurusu sırasında il müdürlüğüne sunulan bilgi ve belgeler üzerinden idari işlem tesis edilir. İl müdürlüğünün bilgi ve belge talebine ilişkin yazısında, talep edilen bilgi ve belgelerin süresi içinde teslim edilmemesi halinde, şikâyet başvurusu sırasında il müdürlüğüne sunulan bilgi ve belgeler üzerinden idari işlem tesis edileceği belirtilir.

(4) İl müdürlüğü, hizmet sağlayıcı ya da aracı hizmet sağlayıcının doğrudan tespit edilmesine imkân bulunmadığı hallerde, ilgili kamu kurum ve kuruluşları ile elektronik haberleşme hizmeti sunan işletmecilerden bilgi ve belge talep edebilir.

(5) Hizmet sağlayıcının talimatı doğrultusunda ileti gönderimini başlatan aracı hizmet sağlayıcı, şikâyet başvurularına konu iletilere ilişkin bilgi ve belge taleplerini İYS üzerinden on beş gün içinde yanıtlar.”

Bu maddede yapılan değişiklikler İYS’nin işler hale gelmesi ile birlikte, şikayet üzerine hizmet sağlayıcı nezdinde gerçekleştirilecek denetim prosedüründe meydana gelen değişiklikleri yansıtmaktadır.

Yönetmelik’in 15. maddesinde yapılan değişiklik 01.09.2020 tarihinde yürürlüğe girecektir.

  • Yönetmelik’in 16. maddesinin ilk fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir:

“Madde 16 (1) Bakanlık, hizmet sağlayıcı, aracı hizmet sağlayıcı ve Kuruluşun bu Yönetmelik kapsamında gerçekleştirdiği faaliyet ve işlemlerini denetlemeye yetkilidir.”

Yönetmelik’in 16. maddesinde yapılan değişiklik, Değişiklik Yönetmeliği’nin yayım tarihi olan 04.01.2020’de yürürlüğe girmiştir.

  • Yönetmelik’e aşağıdaki 17/A maddesi eklenmiştir:

“Elektronik posta yoluyla gönderilen ticari elektronik iletiler

MADDE 17/A – (1) Elektronik posta yoluyla gönderilen ticari elektronik iletilere, 11 nci maddenin beşinci, altıncı, yedinci ve sekizinci fıkraları ile 15 inci maddenin beşinci fıkrası hükümleri uygulanmaz.”

Yönetmelik’in 17/A maddesi 01.09.2020 tarihinde yürürlüğe girecektir.

  • Yönetmelik’e aşağıda yer alan Geçici Madde 2 eklenmiştir:

“Mevcut veri tabanlarının İYS’ye yüklenmesi

GEÇİCİ MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik kapsamında alınan onaylar 1/6/2020 tarihine kadar hizmet sağlayıcılar tarafından İYS’ye aktarılır. Bu sürenin sonunda İYS tarafından alıcılara onayların İYS’ye yüklendiği ve 1/9/2020 tarihine kadar kontrol edilmediği takdirde bu onayların geçerli sayılacağı ile reddetme imkanının İYS üzerinden kullanılabileceği bilgisini içeren bir ileti gönderilir.

(2) Alıcılar, İYS’ye kaydedilen onayları 1/9/2020 tarihine kadar kontrol eder. Bu sürenin bitiminden sonra gönderilen ticari elektronik iletiler onaylı kabul edilir.

(3) Bakanlık bu tarihleri üç ay ertelemeye yetkilidir.”

Bu madde kapsamında hizmet sağlayıcılara Değişiklik Yönetmeliği’nin yayım tarihine kadar alıcılardan temin etmiş oldukları tüm onayları 01.06.2020 tarihine kadar İYS’ye aktarma yükümlülüğü getirilmiştir. İYS halihazırda kurulmadığından, şu anda bu işleme başlanamamaktadır ancak 01.06.2020 çok da uzak bir tarih olmadığından, yakın zamanda İYS’nin kurulmasını bekliyoruz.

Hizmet sağlayıcıların bu onayları İYS’ye kaydetmesinden sonra ayrıca ilgili alıcılara onaylarını İYS üzerinden kontrol etmeleri ve ret haklarını İYS üzerinden kullanabileceklerine yönelik bir bildirim göndermeleri gerekecektir. 01.09.2020 tarihinden sonra, alıcının İYS üzerinden ret hakkını kullanmadığı onaylar geçerli sayılacaktır. Alıcının ret hakkını kullanması durumunda ise, ret tarihi itibariyle üç gün içerisinde alıcıya ticari elektronik ileti gönderimi durdurulmalıdır.

01.09.2020 tarihine kadar olan süreçte, bu konuda yine Mülga Yönetmelik hükümleri devrede olacağından, hizmet sağlayıcılar mevzuata uygun şekilde daha önce onayı alınmış kişilere ticari elektronik ileti göndermeye devam edebilirler.

Yönetmelik’in Geçici Madde 2’sinde yapılan değişiklik, Değişiklik Yönetmeliği’nin yayım tarihi olan 04.01.2020’de yürürlüğe girmiştir.

B. Genel Değerlendirme

Yönetmelik’te yapılan değişiklikler oldukça köklü nitelikte olup, ticari elektronik ileti onaylarının bir sistem dahilinde kayıt altına alınarak takip edilebilmesi ve alıcıların da tek bir sistem üzerinden ret hakkını kullanabilmeleri amaçlanmıştır.

Öte yandan, İYS üzerinden alınan onaylar bakımından artık hizmet sağlayıcı üzerinde ispat yükümlülüğü olmadığından, bu sistem hizmet sağlayıcılar açısından da faydalı olabilir. Zira İYS üzerinden onay vermesine rağmen, kendisine izinsiz ticari elektronik ileti gönderildiğini iddia eden alıcı artık onay vermediğini kendisi ispatlamakla yükümlüdür.

Henüz İYS kurulmadığından, halihazırda İYS’ye ilişkin yükümlülüklerin yerine getirilmesi mümkün değildir. İYS’nin kurulmasını müteakip mevcut veritabanlarının İYS’ye yüklenmesine yönelik işlemlerin bir an önce başlatılması gerekecektir.