İşsizlik Sigortası Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi (“Kanun Teklifi”) bir süredir TBMM’de görüşülmekte olup; söz konusu Kanun Teklifi geçtiğimiz günlerde kabul edilerek kanunlaşmıştır.

Kanun Teklifi kapsamında iş hukukuna ilişkin olarak yapılan değişikliklere ilişkin detaylı bilgiyi, aşağıda incelemelerinize sunarız.

A. 4857 sayılı İş Kanunu’nda yapılan değişiklikler:

4857 sayılı İş Kanunu’nun Geçici 10. Maddesinin 1. fıkrasına “haller ve benzeri sebepler” ibaresinden sonra gelmek üzere “belirli süreli iş veya hizmet sözleşmelerinde sürenin sona ermesi, işyerinin herhangi bir sebeple kapanması ve faaliyetinin sona ermesi, ilgili mevzuatına göre yapılan her türlü hizmet alımları ile yapım işlerinde işin sona ermesi halleri” ibaresi eklenmiş ve dördüncü fıkrasında yer alan “altı aya” ibaresi “her defasında en fazla üçer aylık sürelerle 30.06.2021 tarihine” şeklinde değiştirilmiştir.

Bu değişiklikler ile, işten çıkarma yasağı süresinin, her defasında en fazla 3’er aylık sürelerle olacak şekilde 30.06.2021 tarihine kadar uzatılması öngörülmüş ve belirli süreli iş veya hizmet sözleşmelerinde sürenin sona ermesi, işyerinin herhangi bir sebeple kapanması ve faaliyetinin sona ermesi, ilgili mevzuatına göre yapılan her türlü hizmet alımları ile yapım işlerinde işin sona ermesi halleri söz konusu işten çıkarma yasağı kapsamı dışında tutulmuştur.

B. 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu’nda yapılan değişiklikler:

1. 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu’nun, Covid-19 kaynaklı zorlayıcı sebep gerekçesiyle yapılan kısa çalışma başvurularına ilişkin hükümleri düzenleyen Geçici 23. Maddesinin 3. fıkrasına “başvuru tarihini” ibaresinden soma gelmek üzere “ve/veya kısa çalışma ödeneğinin süresini sektörel olarak ayrı ayrı veya bir bütün olarak” ibaresi eklenmiştir.

Bu kapsamda ilgili fıkra “Bu madde kapsamında yapılan başvuru tarihini ve/veya kısa çalışma ödeneğinin süresini sektörel olarak ayrı ayrı veya bir bütün olarak 31.12.2020 tarihine kadar uzatmaya ve birinci fıkrada belirlenen günleri farklılaştırmaya Cumhurbaşkanı yetkilidir” şeklinde tadil edilmektedir.

2. 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu’na aşağıdaki geçici madde eklenmiştir. Bu madde, Kanun’un yayım tarihini takip eden ayın başında yürürlüğe girecek olup; bu madde kapsamında, işyerlerinde kısa çalışmanın sona ermesini takiben işverenlere sağlanacak olan ve İşsizlik Sigortası Fonu’ndan karşılanacak olan prim desteğine ilişkin detaylı hükümlere yer verilmiştir.

“GEÇİCİ MADDE 26- Geçici 23 üncü madde kapsamında, 1/7/2020 tarihinden önce kısa çalışma başvurusunda bulunmuş olan özel sektör işyerlerinde kısa çalışma ödeneğinden yararlanan sigortalıların; işyerindeki kısa çalışmanın sona ermesi ve aynı işyerinde haftalık normal çalışma sürelerine dönmeleri durumunda, 31/12/2020 tarihini geçmemek üzere kısa çalışmanın sona erdiği tarihi takip eden aydan itibaren üç ay süreyle, 5510 sayılı Kanunun 82 nci maddesi uyarınca belirlenen prime esas kazanç alt sınırı üzerinden hesaplanan sigortalı ve işveren hissesi primlerinin tamamı tutarında, her ay bu işverenlerin Sosyal Güvenlik Kurumuna Ödeyecekleri tüm primlerden mahsup edilmek suretiyle işverene prim desteği sağlanır ve destek tutarı Fondan karşılanır.

Geçici 24 üncü madde kapsamında, 1/7/2020 tarihinden önce başvuruda bulunarak nakdi ücret desteğinden yararlandırılan sigortalının haftalık normal çalışma süresine dönmesi durumunda, işveren söz konusu sigortalı için birinci fıkra kapsamındaki destekten ilgili fıkrada belirtilen süreler ve şartlarla yararlandırılır.

Birinci ve ikinci fıkralar kapsamında işverene her bir ay için sağlanacak destek süresi; kısa çalışma ödeneği alanlar için sigortalının geçici 23 üncü madde kapsamında kısa çalışma ödeneği aldığı aylık ortalama gün sayısını, geçici 24 üncü madde kapsamında sağlanan nakdi ücret desteğinden yararlandırılanlar için nakdi ücret desteği aldıkları aylık ortalama gün sayısını geçemez.

Bu madde hükümleri; 5335 sayılı Kanunun 30 uncu maddesinin ikinci fıkrası kapsamına giren kurum ve kuruluşlara ait işyerleri ile 2886 sayılı Kanuna, 4734 sayılı Kanuna ve uluslararası anlaşma hükümlerine istinaden yapılan alım ve yapım işleri ile 4734 sayılı Kanundan istisna olan alım ve yapım işlerine ilişkin işyerleri ve sosyal güvenlik destek primine tabi çalışanlar, 5510 sayılı Kanunun ek 9 uncu maddesi kapsamında ev hizmetlerinde çalışan sigortalılar ve yurtdışında çalışan sigortalılar hakkında uygulanmaz.

Geçici 23 üncü madde kapsamında işyerinde uygulanan kısa çalışmadan yersiz yararlanıldığının tespiti veya kısa çalışma başvurusuna yönelik uygunluk tespitinin olumsuz sonuçlanması ya da geçici 24 üncü madde kapsamında nakdi ücret desteğinden yersiz yararlandığının tespiti halinde, işyeri bu madde kapsamında sağlanan destekten yararlanamaz veya yersiz yararlanmış sayılır. Bu madde kapsamında destekten yersiz yararlanıldığının tespiti halinde, yararlanılan destek tutarı işverenden 5510 sayılı Kanunun 89 uncu maddesinin ikinci fıkrası uyarınca gecikme cezası ve gecikme zammı ile birlikte tahsil edilir.

Bu maddeyle sağlanan teşvikten yararlanmakta olan işverenler, bu teşvikten yararlanılan ayda aynı sigortalı için diğer sigorta primi indirimi, teşvik ve desteklerinden yararlanamaz.

Bu madde kapsamında Fon tarafından işverene sağlanan, sigortalı hissesine karşılık gelen destek tutarının sigortalıya ödenmesi işverenden talep edilemez.

Fondan bu madde kapsamında karşılanan tutarlar, gelir ve kurumlar vergisi uygulamalarında gelir, gider veya maliyet unsuru olarak dikkate alınmaz.

Cumhurbaşkanı, birinci fıkrada yer alan üç aylık süreyi sektörel olarak ayrı ayrı veya bir bütün olarak altı aya kadar uzatmaya yetkilidir.

Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Bakanlık tarafından belirlenir.”

C. 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nda yapılan değişiklikler:

6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nun 38. Maddesinin 1. Fıkrasının (a) bendinin (1) numaralı alt bendinde yer alan “1/7/2020” ibaresi “31/12/2023” şeklinde değiştirilmiştir. Bu madde, 01.07.2020 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girmiştir.

Bu değişiklik ile, 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu kapsamında 01.07.2020 tarihinde yürürlüğe gireceği düzenlenen, 50’den az çalışanı olan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı görevlendirme yükümlülüğünün 31.12.2023 tarihine kadar ertelenmesi öngörülmüştür.