9 Mayıs 2021 tarihli ve 31479 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Belgelendirilmesi ve Desteklenmesine İlişkin Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik ile yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı elektrik enerjisi üretiminin teşvikini amaçlayan Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Belgelendirilmesi ve Desteklenmesine İlişkin Yönetmelik’te (“Yönetmelik”) değişiklik yapılmıştır. Yönetmelik, üretim lisansı sahibi tüzel kişilere yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı üretim tesisleri için Yenilenebilir Enerji Kaynak Belgesi verilmesini ve YEK Destekleme Mekanizmasının kuruluş ve işleyişini düzenlemektedir. Başlıca değişiklikler aşağıdaki gibidir:

Tanımlarda Yapılan Değişiklikler

Yenilebilir enerji kaynakları (YEK) tanımından “biokütleden elde edilen gaz (çöp gazı dahil)” ifadesi çıkartılmıştır ve YEK, “hidrolik, rüzgâr, güneş, jeotermal, biokütle, dalga, akıntı enerjisi ve gel-git gibi fosil olmayan enerji kaynakları” olarak tanımlanmaktadır.

YEK Desteleme Mekanizması (YEKDEM)[1] Kapsamında Yapılan Değişikler

Yönetmelik madde 4 kapsamında yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı üretim faaliyeti gösteren üretim lisansı sahibi tüzel kişilerin Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretimi Yönetmeliği kapsamında yenilenebilir enerji kaynaklarından üretim yapan kişilerin bölgelerinde bulundukları görevli tedarik şirketleri aracılığıyla YEKDEM’den faydalanabileceği Yönetmelikte düzenlenmiştir:

 “1/7/2021 tarihinden sonra işletmeye girecek ve farklı YEKDEM fiyatlarına tabi prosesler barındıran biokütleye dayalı üretim tesislerinde üretilerek sisteme verilen net enerji miktarı, üretim tesisinde kullanılan prosesler için 29/1/2021 tarihli ve 3453 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı uyarınca belirlenen fiyatlardan en düşük olanı üzerinden YEKDEM kapsamında değerlendirilir.”

Yönetmelik madde 8 uyarınca 17/9/2020 tarihli ve 2949 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı kapsamında 1/1/2021 tarihinden 30/6/2021 tarihine kadar kısmen veya tamamen işletmeye girecek olan üretim tesisleri 31/12/2030 tarihine kadar YEKDEM’den faydalanabilecektir. Aynı maddenin 6. fıkrası uyarınca YEKDEM kapsamındaki tesislerde daha önceden kullanılan ana ekipmanların söz konusu yeni kurulan üretim tesislerinde bulundurulması durumunda yeni üretim tesisi için YEK bedeli uygulanmayacaktır.

YEKDEM Katılımcılarının (YEKDEM’e tabi olan her bir lisanslı üretim tesisi veya görevli tedarik şirketleri) yükümlülüklerinde de değişiklikler yapılmıştır. Bu kapsamda Yönetmelik madde 23 uyarınca TEİAŞ’ın sistem işletmecisi sıfatıyla verdiği talimatlara uymak ve gerekli gördüğü her türlü tedbiri uygulamak, uyulması gereken yükümlülükler arasında düzenlenmiştir. Sistem İşletmecisi tarafından verilen acil durum ve/veya dengeleme güç piyasası yük atma talimatlarına uymak ve ilgili uzlaştırma döneminde verilen talimatı yerine getirmek YEKDEM katılımcısı üretim lisansı sahibi tüzel kişilerin yükümlülükleri arasında düzenlenmiştir.

YEK Toplam Bedelinin (YEKTOB)[2]ve YEK Bedelinin (YEKBED)Hesaplanması

YEKDEM’e tabi olan her bir lisanslı üretim tesisi veya görevli tedarik şirketleri için her ilgili dönemde ödenecek YEK toplam bedeli (YEKTOB) Yönetmelik madde 11’de öngörülen formül ile YEKDEM’e tabi olan her bir lisanslı üretim tesisi veya görevli tedarik şirketi olan her bir lisanslı üretim tesisi için lisans sahibine ödenecek ya da lisans sahibi tarafından piyasa işletmecisine ödenecek YEK bedeli (YEKBED) YEKDEM gelirini de içerecek şekilde Yönetmelik madde 18’de öngörülen formül uyarınca hesaplanacaktır.

Haksız ve Yersiz Ödemelerin İadesi

Yönetmelik madde 27’ye göre YEKDEM’e katılma hakkını haiz olmadığı hâlde YEKDEM’den faydalandığı tespit edilen veya Enerji Piyasası Düzenleme Kurumuna ve ilgili kurum ve kuruluşlara yapılan başvurularda başvuru sahibinin yanıltıcı bilgi ve/veya belge verdiğinin ve/veya düzenlediğinin tespiti halinde üretim lisansı sahibi tüzel kişi ile fazla ödeme aldığı veya gerekli şartları taşımadığı halde YEKDEM’den faydalandırıldığı tespit edilen lisanssız üretim tesislerine ilişkin olarak, ilgili tutar, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 51. maddesine göre belirlenen faiz oranı ile güncellenerek Piyasa İşletmecisi tarafından ilgili tüzel kişiye fatura edilecektir.

[1] Yönetmelik madde 3/s uyarınca YEKDEM, “yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı üretim faaliyeti gösteren üretim lisansı sahibi tüzel kişilerin bizzat ve LÜY kapsamında yenilenebilir enerji kaynaklarından üretim yapan kişilerin bölgelerinde bulundukları görevli tedarik şirketleri aracılığıyla faydalanabileceği fiyatlar, süreler, miktarlar ve bunlara yapılacak ödemelere ilişkin usul ve esasları içeren destekleme mekanizması” olarak tanımlanmaktadır.

[2] Yönetmelik madde 3/t uyarınca YEKTOB “YEK Destekleme Mekanizmasına tabi olan tüzel kişilere ait lisanslı üretim tesislerinin her birinde üretilerek iletim veya dağıtım sistemine verilen elektrik enerjisi miktarı ile nihai YEK listesindeki fiyatların çarpılması suretiyle, Türk Lirası olarak veya enerjinin sisteme verildiği tarihteki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz alış kuru üzerinden Türk Lirası olarak hesaplanan bedeller ile Lisanssız üreticilere ödenecek toplam bedel’in toplamını” olarak tanımlanmıştır.