Uzaktan Çalışma Hakkında Makale
Bu yazımızda sizlere uzaktan çalışmaya ilişkin düzenlemelerden ve uzaktan çalışma süresinde oluşacak kazaların iş kazası sayılıp sayılmayacağından bahsettik:
- Uzaktan Çalışmaya İlişkin Düzenleme
Uzaktan çalışmaya ilişkin hükümler İş Kanunu ve Uzaktan Çalışma Yönetmeliği kapsamında detaylı bir şekilde düzenlemektedir.
Bu düzenlemeler uyarınca, kısmen veya tamamen uzaktan çalışacak kişilerle aşağıdaki unsurların belirtildiği yazılı bir anlaşma yapılma zorunluluğu mevcuttur. Bu anlaşma, yeni çalışanlar için bu hükümleri içeren bir iş sözleşmesi ve mevcut çalışanlar için ek bir protokol hazırlanarak akdedilebilir.
- (i) İşin tanımı, (ii) yapılma şekli, (iii) işin süresi ve yeri, (iv) ücret ve ücretin ödenmesine ilişkin hususlar, (v) işveren tarafından sağlanan iş araçları, ekipman ve bunların korunmasına ilişkin yükümlülükler, (vi) işverenin işçiyle iletişim kurması ile (vii) genel ve özel çalışma şartlarına ilişkin hükümler,
- Uzaktan çalışanın mal ve hizmet üretimi için gerekli malzeme ve iş araçlarının işveren tarafından sağlanacağı (ancak bu hususun aksi kararlaştırılabilir),
- (İş araçlarının işveren tarafından sağlanması halinde) bunların çalışana teslim edildiği tarihteki bedellerini belirten iş araçları listesi (çalışanın imzaladığı bir nüsha çalışanın özlük dosyasında saklanmalıdır),
- Uzaktan çalışmanın yapılacağı zaman aralığı ve süresi (uzaktan çalışmada mevzuat hükümleri uyarınca fazla çalışma yapılabilir),
- Uzaktan çalışmada iletişimin yöntemi ve zaman aralığı,
- Gerekmesi durumunda, uzaktan çalışmanın yapılacağı mekan ile ilgili düzenlemeler ve bu düzenlemelere ilişkin maliyetleri karşılayacak olan taraf,
- Mal/hizmet üretimi için gereken malzeme ve iş araçlarının kullanım esasları ile bakım ve onarım koşulları,
- İşin yerine getirilmesinden kaynaklanan mal veya hizmet üretimiyle doğrudan ilgili zorunlu giderlerin tespit edilmesine ve karşılanmasına ilişkin hususlar,
- İş sözleşmesindeki gizlilik hükümlerinin uzaktan çalışma süresince de geçerli olacağı (ve, eğer mevcutsa, ek gizlilik yükümlülükleri),
- İş sağlığı ve güvenliğine ilişkin bilgilendirme ve evden ya da uzaktan çalışmada dikkat edilmesi gereken hususlara ilişkin bilgilendirme (işveren, uzaktan çalışanın yaptığı işin niteliğini dikkate alarak iş sağlığı ve güvenliği önlemleri hususunda çalışanı bilgilendirmekle, gerekli eğitimi vermekle, sağlık gözetimini sağlamakla ve sağladığı ekipmanla ilgili gerekli iş güvenliği tedbirlerini almakla yükümlüdür),
- Uzaktan Çalışmada İş Kazası
Mevzuat uyarınca iş kazası, (i) çalışanın işyerinde bulunduğu sırada, (ii) işveren tarafından yürütülmekte olan iş nedeniyle (veya çalışanın yürütmekte olduğu iş nedeniyle), (iii) çalışanın görevli olarak işyeri dışında başka bir yere gönderilmesi nedeniyle asıl işini yapmaksızın geçen zamanlarda, (iv) çalışanın işveren tarafından sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere gidiş gelişi sırasında meydana gelen ve çalışanı hemen veya sonradan bedenen ya da ruhen engelli hale getiren olay olarak tanımlanmaktadır.
Yukarıda belirtilen tanım kapsamında, uzaktan çalışmada çalışanın işyeri evi/uzaktan çalıştığı lokasyon olacağından, uzaktan çalışma esnasında meydana gelecek bir kazanın, iş kazası olarak addedilme ihtimali çok yüksektir. Bu doğrultuda, çalışan ve şirket arasında bu kazaların iş kazası olmayacağı veya bu şekilde uzaktan çalışma kapsamında meydana gelecek kazalarda işverenin sorumlu olmayacağı yönünde bir hüküm kararlaştırılsa dahi, olası bir ihtilafta bu hüküm geçerli addedilmeyecektir.
Ancak, eğer meydana gelen kaza çalışanın şirket için ifa ettiği işi veya görevi ile ilgili değilse (örneğin, çalışanın evde temizlik yaparken düşüp ayağını kırması gibi) gerçekleşen kazanın iş kazası olmadığı addedilebilecektir.