05.04.2023 tarihli 32154 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan, 7445 sayılı İcra ve İflas Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’da (“Kanun”) kira sözleşmelerini de kapsayan önemli hususlar hüküm altına alınmıştır.

Yalnızca kira ilişkisine getirilen değişiklikleri içeren özet bilgiyi aşağıda bulabilirsiniz.

A. Kanun İle Hüküm Altına Alınan Önemli Hususlar

  • Madde 37 – Madde uyarınca, 6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu’na aşağıdaki hüküm eklenmiş, bu hüküm ile kiralanan taşınmazların 2004 sayılı İcra İflas Kanunu’na göre ilamsız icra yoluyla tahliyesine ilişkin hükümler saklı kalmak üzere, kira ilişkisinden kaynaklanan uyuşmazlıklara dava şartı olarak arabuluculuk zorunluluğu getirilmiştir.

İşyeri kiralarından kaynaklı uyuşmazlıklar ticari uyuşmazlık olduğundan, daha önce de arabuluculuk prosedürü uygulanmakla birlikte, bu hususta bazı tereddütler mevcuttu. Aşağıdaki düzenleme ile hem işyeri kiralarından kaynaklı uyuşmazlıklar için bu tereddüt giderilmiş hem de aynı zorunluluk konut kiralarından kaynaklı uyuşmazlıklar için de getirilmiştir.

 “Bazı uyuşmazlıklarda dava şartı olarak arabuluculuk

MADDE 18/B- (1) Aşağıdaki uyuşmazlıklarda, dava açılmadan önce arabulucuya başvurulmuş olması dava şartıdır:

a) Kiralanan taşınmazların 2004 sayılı Kanuna göre ilamsız icra yoluyla tahliyesine ilişkin hükümler hariç olmak üzere, kira ilişkisinden kaynaklanan uyuşmazlıklar.

b) Taşınır ve taşınmazların paylaştırılmasına ve ortaklığın giderilmesine ilişkin uyuşmazlıklar.

c) 23/6/1965 tarihli ve 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanunundan kaynaklanan uyuşmazlıklar.

ç) Komşu hakkından kaynaklanan uyuşmazlıklar.

(2) Arabuluculuk süreci sonunda tarafların anlaşması halinde anlaşma belgesi, taşınmazla ilgili olarak kanunlarda yer alan sınırlamalar ile usul ve esaslar gözetilmek suretiyle düzenlenir.

(3)  Bu madde kapsamında düzenlenen anlaşma belgesinin icra edilebilirliğine ilişkin şerhin alınması zorunlu olup bu şerh taşınmazla ilgili anlaşma belgeleri bakımından taşınmazın bulunduğu yer, diğer anlaşma belgeleri bakımından ise arabulucunun görev yaptığı yer sulh hukuk mahkemesinden alınır. Mahkeme taşınmazla ilgili anlaşma belgeleri bakımından yapacağı incelemede anlaşma içeriğini, arabuluculuğa ve cebri icraya elverişli olup olmadığı ve taşınmazla ilgili olarak kanunlarda yer alan sınırlamalar ile usul ve esaslara uyulup uyulmadığı yönünden denetler; bu kapsamda kurum veya kuruluşlardan bilgi veya belge talep edebilir ve gerektiğinde duruşma açabilir.

(4)  Anlaşma belgesinin icra edilebilirliğine ilişkin şerhin verilmesiyle ilgili diğer hususlar hakkında 18 inci madde hükmü uygulanır.”

  • Madde 38 – Madde uyarınca, 6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu’na aşağıdaki hüküm eklenmiş, bu hüküm ile bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla, ilk derece mahkemeleri ve bölge adliye mahkemeleri ile Yargıtay’da görülmekte olan davalara uygulanmayacağı belirtilmiştir. Bu itibarla, 01.09.2023 tarihi itibariyle, kira ilişkisinden kaynaklı uyuşmazlıklara yönelik devam eden davalar için, zorunlu arabuluculuk dava şartı olarak değerlendirilmeyecektir.

“GEÇİCİ MADDE 3- (1) Bu maddeyi ihdas eden Kanunla, bu Kanuna eklenen 18/B maddesinin dava şartı olarak arabuluculuğa ilişkin hükümleri, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla ilk derece mahkemeleri ve bölge adliye mahkemeleri ile Yargıtay’da görülmekte olan davalar hakkında uygulanmaz.

 B. Yürürlük Tarihi

  • Kanun’da yukarıda yer alan maddeleri, 09.2023 tarihinde, diğer maddeleri ise yayım tarihinde yürürlüğe girmektedir.    
Pelin Tırtıl Esin
Ortak | [email protected]
Naz Ergörün
Avukat | [email protected]
Elif Yıldız
Stajyer Avukat | [email protected]