Koronavirüs Tedbirleri Kapsamında 4447 Sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu’nda Yapılan Değişiklikler Hakkında Bilgi Notu
17.11.2020 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 7256 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun (“Değişiklik Kanunu”) ile, Koronavirüs salgının iş hukuku kapsamındaki olumsuz etkilerinin azaltılması adına bir takım yeni düzenlemeler getirilmiş olup; istihdam ilişkisine[1] ilişkin olarak 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu’na (“Kanun”) getirilen bu düzenlemelere ilişkin bilgilendirmeyi aşağıda incelemelerinize sunarız.
- Kanun’a eklenen Ek Madde 7 ile, işsizlik ödeneğinden faydalanan işçilerden, işten ayrılmalarını takip eden 90 gün içerisinde özel sektör işyerlerinde Kanun kapsamında işe girenler ve işe girdiği tarihten itibaren hizmet akdine tabi olarak en az 12 ay süreyle kesintisiz çalışan işçiler talepte bulundukları takdirde, 5510 sayılı Kanun’un 4/1(a) maddesi uyarınca sigortalı sayılmak suretiyle işe başladıkları tarihten önce yararlandıkları en son işsizlik ödeneği süresi için, İŞKUR tarafından SGK’ya ödeme yapıldığı tarihte geçerli prime esas kazanç alt sınırı üzerinden hesaplanacak uzun vadeli sigorta primi işveren ve sigortalı hisselerinin tamamının İşsizlik Sigortası Fonu’ndan karşılanacağı, ancak bu hükümden aynı işsizlik ödeneği hak sahipliği için yalnızca 1 defa yararlanılabileceği hüküm altına alınmıştır.
Bu hüküm, Değişiklik Kanunu’nun yayımlandığı tarihte yürürlüğe girmiştir.
- Kanun kapsamında uygulanmakta olan teşviklerin ve işverenlere sağlanan desteklerin uygulama sürelerinin uzatılmasına ilişkin hükümler getirilmiştir.
Bu hüküm, Değişiklik Kanunu’nun yayımlandığı tarihte yürürlüğe girmiştir.
- Kanun’un Geçici 23. Maddesinde yapılan değişiklik ile, kısa çalışma uygulamasına ilişkin olarak Cumhurbaşkanı’nın başvuru tarihini ve/veya kısa çalışma ödeneğinin süresinin sektörel olarak ayrı ayrı veya bir bütün olarak uzatma yetkisi 30.06.2021 tarihine kadar uzatılmıştır.
Bu hüküm, Değişiklik Kanunu’nun yayımlandığı tarihte yürürlüğe girmiştir.
- Kanun’un Geçici 26. Maddesi kapsamında düzenlenen ve 01.07.2020 tarihinden önce kısa çalışma başvurusunda bulunmuş olan özel sektör işyerlerinde kısa çalışma ödeneğinden yararlanan sigortalıların; işyerindeki kısa çalışmanın sona ermesi ve aynı işyerinde haftalık normal çalışma sürelerine dönmeleri durumunda, 31.12.2020 tarihini geçmemek üzere kısa çalışmanın sona erdiği tarihi takip eden aydan itibaren üç ay süreyle işverenlere sağlanacak olan prim desteğine ilişkin olarak, belirlenen 31.12.2020 tarihinin Cumhurbaşkanı tarafından 30.06.2021 tarihine kadar uzatılabileceği hüküm altına alınmıştır.
Bu hüküm, Değişiklik Kanunu’nun yayımlandığı tarihte yürürlüğe girmiştir.
- Kanun’a eklenen Geçici 27. Madde ile, 01.10.2020 tarihi itibarıyla Sosyal Güvenlik Kurumu’na bildirilen aylık prim ve hizmet belgelerinde veya muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinde kayıtlı olanlar, sosyal güvenlik kuruluşlarından emeklilik veya yaşlılık aylığı almakta olanlar ile yabancılar hariç; (i) 4857 sayılı Kanun kapsamında olup olmadığına bakılmaksızın her türlü iş veya hizmet sözleşmesiyle hizmetleri Sosyal Güvenlik Kurumu’na bildirilerek veya
bildirilmeksizin istihdam edilip 01.01.2019-17.04.2020 tarihleri arasındaki dönemde iş veya hizmet sözleşmesi 4857 sayılı Kanun’un 25/1/II maddesinde ve diğer kanunların ilgili hükümlerine göre ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan hâller ve benzeri sebepler dışında sona erenler ile (ii) hizmetleri Sosyal Güvenlik Kurumu’na bildirilmeksizin bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla istihdam edilmeye devam edilmekte olanların, iş veya hizmet sözleşmelerinin sona erdiği ya da hâlihazırda çalışmakta oldukları en son özel sektör işverenine, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihi takip eden 30 gün içerisinde başvuruda bulunmaları ve madde içerisinde detaylı bir şekilde belirtilen koşulları sağlamaları durumunda sağlanacak olan destek ile ilgili hükümlere yer verilmiştir.
Bu hüküm, Değişiklik Kanunu’nun yayımlandığı tarihi takip eden ayın başında yürürlüğe girecektir.
- Kanun’a eklenen Geçici 28. Madde ile, normalleşmeyi takiben işverenlere İşsizlik Sigortası Fonu’ndan sağlanacak olan desteğe ilişkin hükümleri düzenlenmiştir.
Bu hüküm, Değişiklik Kanunu’nun yayımlandığı tarihi takip eden ayın başında yürürlüğe girecektir.
- Kanun’a Geçici 29. Madde eklenmiş olup; bu madde ile, yeni Koronavirüs (Covid-19) sebebiyle işverenlerin yaptıkları zorlayıcı sebep gerekçeli kısa çalışma başvurularının alınması, değerlendirilmesi ve ödenmesine ilişkin işlemler hakkında Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ile İŞKUR personeline herhangi bir sorumluluk yüklenemeyeceği, bu doğrultuda, 2020 Ekim ve öncesi döneme ait işverenlerin hatalı işlemlerinden kaynaklanan fazla ve yersiz ödemelerden, bu maddenin yürürlük tarihi itibarıyla tahsil edilmemiş olanların terkin edileceği, ancak tahsil edilen tutarların iade veya mahsup edilemeyeceği hüküm altına alınmıştır.
Bu hüküm, Değişiklik Kanunu’nun yayımlandığı tarihte yürürlüğe girmiştir.