Mesafeli sözleşmelere ilişkin uygulama usul ve esaslarını düzenleyen Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliğinde (Yönetmelik), 23.08.2023 tarihli ve 31932 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik ile bazı önemli revizyonlar yapılmıştır. Öte yandan, yapılan bu değişikliklerin bazılarının yürürlük tarihi, 4 Kasım 2023 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan bir yönetmelikle ilk olarak 1/1/2024 tarihine ertelenmiştir.

Söz konusu yürürlük tarihi yaklaşırken, birazdan belirteceğimiz ilgili maddelerin yürürlük tarihi bir kez daha revize edilmiş bulunmaktadır. 04.11.2023 tarihli ve 32359 sayılı Resmî Gazete’de yayınlanan, Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik kapsamında, 23.08.2023 tarihinde Yönetmelikte değiştirilen bazı hükümlerin yürürlük tarihleri 01.01.2025 tarihine ertelenmiştir.

A. Yürürlük Tarihi Ertelenen Hükümler ve Hükümlerin Halihazırda Yürürlükte Olan Halleri

1. Madde 5/1-g – Cayma Hakkı: Madde uyarınca, tüketici, mesafeli sözleşmenin kurulmasından ya da buna karşılık gelen herhangi bir teklifi kabul etmeden önce, maddede sayılan hususların tamamını içerecek şekilde satıcı veya sağlayıcı tarafından bilgilendirilmek zorundadır. Bilgilendirme maddeleri içerisinde sayılan Madde 5/1-g fıkrasının yürürlük tarihi ertelenmiştir.

Maddenin mevcut hali: 5/1-g fıkrası bulunmamaktadır.

Maddenin 01.01.2025 tarihi itibariyle durumu: Aşağıdaki Madde 5/1-g fıkrası yürürlüğe girer:

“Cayma hakkının olduğu durumlarda, bu hakkın kullanılma şartları, süresi, usulü, satıcının iade için öngördüğü taşıyıcıya ilişkin bilgi ile malın bu taşıyıcıyla iadesi halinde teslim masrafını geçmemek üzere iade masraf tutarına ve hangi tarafça karşılanacağına, öngörülenin dışında bir taşıyıcıyla iadesi halinde ise iade masrafını tüketicinin karşılayacağına ilişkin bilgiler”

2. Madde 12 – Satıcı veya Sağlayıcının Yükümlülükleri: Satıcı ve Sağlayıcıların Yükümlülüklerine ilişkin 12. Maddenin yürürlük tarihi 01.01.2025 tarihine ertelenmiştir:

Maddenin Mevcut Hali: 12. Madde aşağıdaki haliyle yürürlüktedir:

“(1) Satıcı veya sağlayıcı, tüketicinin cayma hakkını kullandığına ilişkin bildirimin kendisine ulaştığı tarihten itibaren on dört gün içinde, varsa malın tüketiciye teslim masrafları da dahil olmak üzere tahsil edilen tüm ödemeleri iade etmekle yükümlüdür.

(2) Satıcı veya sağlayıcı, birinci fıkrada belirtilen tüm geri ödemeleri, tüketicinin satın alırken kullandığı ödeme aracına uygun bir şekilde ve tüketiciye herhangi bir masraf veya yükümlülük getirmeden tek seferde yapmak zorundadır.

(3) Cayma hakkının kullanımında, 5 inci maddenin birinci fıkrasının (g) bendi kapsamında, satıcının iade için belirttiği taşıyıcı aracılığıyla malın geri gönderilmesi halinde, tüketici iadeye ilişkin masraflardan sorumlu tutulamaz. Satıcının ön bilgilendirmede iade için herhangi bir taşıyıcıyı belirtmediği durumda ise, tüketiciden iade masrafına ilişkin herhangi bir bedel talep edilemez. İade için ön bilgilendirmede belirtilen taşıyıcının, tüketicinin bulunduğu yerde şubesinin olmaması durumunda satıcı, ilave hiçbir masraf talep etmeksizin iade edilmek istenen malın tüketiciden alınmasını sağlamakla yükümlüdür”.

Maddenin 01.01.2025 tarihi itibariyle durumu: 12. Madde aşağıdaki şekilde yürürlüğe girer:

(1) Satıcı, cayma hakkına konu malın, iade için ön bilgilendirmede belirtilen taşıyıcıya teslim edildiği tarihten itibaren on dört gün içinde, varsa malın tüketiciye teslim masrafları da dahil olmak üzere tahsil edilen tüm ödemeleri iade etmekle yükümlüdür. Ancak tüketicinin malı, iade için öngörülenin haricinde bir taşıyıcı ile iade etmesi durumunda söz konusu yükümlülük malın satıcıya ulaştığı tarihten itibaren başlar. Platform üzerinden kurulan ve bedelin tahsiline aracılık edilen mesafeli sözleşmelerde aracı hizmet sağlayıcı, teslim sonrası bedelin satıcıya aktarıldığı durum hariç olmak üzere bu fıkrada belirtilen ödemelerin tüketiciye iade edilmesinden satıcı ile birlikte müteselsilen sorumludur.

(2) Malın tesliminden önce cayma hakkının kullanılması durumunda satıcı ile platform üzerinden kurulan ve bedelin tahsiline aracılık edilen mesafeli sözleşmelerde aracı hizmet sağlayıcı, cayma hakkının kullanıldığına ilişkin bildirimin kendisine ulaştığı tarihten itibaren on dört gün içinde, varsa malın tüketiciye teslim masrafları da dahil olmak üzere tahsil edilen tüm ödemeleri iade etmekle yükümlüdür.

(3) Hizmet ifasına ilişkin sözleşmelerde cayma hakkının kullanılması durumunda sağlayıcı ile platform üzerinden kurulan ve bedelin tahsiline aracılık edilen mesafeli sözleşmelerde aracı hizmet sağlayıcı, cayma hakkının kullanıldığına ilişkin bildirimin kendisine ulaştığı tarihten itibaren on dört gün içinde tahsil edilen tüm ödemeleri iade etmekle yükümlüdür.

(4) Satıcı veya sağlayıcı, birinci, ikinci ve üçüncü fıkralarda belirtilen tüm geri ödemeleri, 13 üncü maddenin üçüncü fıkrası hükmü saklı kalmak üzere tüketicinin satın alırken kullandığı ödeme aracına uygun bir şekilde ve tüketiciye herhangi bir masraf veya yükümlülük getirmeden tek seferde yapmak zorundadır. Platform üzerinden kurulan mesafeli sözleşmelerde satıcı veya sağlayıcı adına bedel tahsil etmesi halinde, mal veya hizmetin tüketiciye teslim veya ifası sonrası bedelin satıcıya veya sağlayıcıya aktarıldığı durumlar hariç olmak üzere, aracı hizmet sağlayıcı bu yükümlülüğün yerine getirilmesinden satıcı veya sağlayıcı ile birlikte müteselsilen sorumludur. Ödemenin kredi kartı ile yapılmış olması durumunda, 23/2/2006 tarihli ve 5464 sayılı Banka Kartları ve Kredi Kartları Kanunu kapsamındaki kart çıkaran kuruluşlar; satıcı, sağlayıcı veya aracı hizmet sağlayıcı tarafından aktarılan tutarı, kendilerine ulaşmasını takiben kart hamilinin kullanılabilir limitine tek seferde ilave etmekle yükümlüdür.

(5) Cayma hakkının kullanımında, satıcının iade için öngördüğü taşıyıcıya ilişkin bilgi ile bu taşıyıcıyla malın iadesi halinde teslim masrafını geçmemek üzere belirlenen iade masraf tutarına ve hangi tarafça karşılanacağına, öngörülenin dışında bir taşıyıcı ile malın iadesi halinde iade masrafını tüketicinin karşılayacağına ilişkin bilgilere 5 inci maddenin birinci fıkrasının (g) bendi kapsamında ön bilgilendirmede yer verilmemesi durumunda, söz konusu masraf satıcı veya sağlayıcı tarafından karşılanır. İade için ön bilgilendirmede belirtilen taşıyıcının, tüketicinin bulunduğu yerde şubesinin olmaması durumunda satıcı, ilave hiçbir masraf talep etmeksizin iade edilmek istenen malın tüketiciden alınmasını sağlamakla yükümlüdür. Platform üzerinden kurulan mesafeli sözleşmelerde ise bu bilgilere 5 inci maddenin birinci fıkrasının (g) bendi kapsamında ön bilgilendirmede yer verilmemesi ya da belirtilen taşıyıcının tüketicinin bulunduğu yerde şubesinin olmaması aracı hizmet sağlayıcıdan kaynaklanıyorsa söz konusu masraf ve yükümlülükler aracı hizmet sağlayıcı tarafından karşılanmak zorundadır.

(6) Platform üzerinden kurulan mesafeli sözleşmelerde, satıcı veya sağlayıcı, tüketicinin cayma hakkını kullandığına ilişkin kendisine ulaşan bildirimi aracı hizmet sağlayıcıya derhal ulaştırmakla yükümlüdür.

3. Madde 12A – Aracı Hizmet Sağlayıcının Yükümlülükleri: 12A Maddesi kapsamında, 08.2023 tarihinde getirilen yeniliklerden aracı hizmet sağlayıcı kavramının üzerinde durulmakta ve bu kişinin yükümlülükleri sıralanmaktadır.

Maddenin Mevcut Hali: 12A maddesi yürürlükte olup, 12A/7-b fıkrası bulunmamaktadır.

Maddenin 01.01.2025 tarihi itibariyle durumu: Aşağıdaki Madde 12A/7-b hükmü yürürlüğe girer:

“Malın tesliminden sonra tüketicinin cayma hakkını kullanması durumunda, cayma bildiriminin kendisine ulaştığı tarih itibarıyla bedel satıcıya aktarılmamışsa cayma hakkına konu malın, iade için öngörülen taşıyıcıya teslim edildiği tarihten veya iade için öngörülenin haricinde bir taşıyıcı ile iade edilmesi durumunda da satıcıya ulaştığı tarihten itibaren”

4. Madde 13/1 & 13/3 – Tüketicinin Yükümlülükleri: Cayma hakkının kullanımından sonra, tüketicinin bildirimi ilettiği tarihten itibaren malın satıcıya veya sağlayıcıya ya da yetkilendirmiş olduğu kişiye geri gönderme süresi 23.08.2023 tarihli değişiklikler ile 10 günden 14 güne çıkartılmıştı. Bu erteleme ile 01.01.2025 tarihine kadar bu sürenin 10 gün olarak kalacağı belirtilmiştir.

Aynı zamanda, ürünün iadesinden ürünün ayıplı olmasından kaynaklandığı haller hariç, ön bilgilendirmede açıkça belirtiliyorsa ve öngörülen taşıyıcı seçildiğinde iade masrafının ne olacağı bildiriliyorsa, malların iade masraflarının tüketici tarafından karşılanacağının kararlaştırılabilmesi ve tüketici talep ederse bu gibi durumlarda iade masraflarının bedel iadesinden düşülebilmesi imkanları da 01.01.2025 tarihine ertelenmiştir.

Maddenin Mevcut Hali: 13. Madde aşağıdaki haliyle yürürlüktedir:

“(1) Satıcı veya sağlayıcı malı kendisinin geri alacağına dair bir teklifte bulunmadıkça, tüketici cayma hakkını kullandığına ilişkin bildirimi yönelttiği tarihten itibaren on gün içinde malı satıcı veya sağlayıcıya ya da yetkilendirmiş olduğu kişiye geri göndermek zorundadır.

(2) Tüketici, cayma süresi içinde malı, işleyişine, teknik özelliklerine ve kullanım talimatlarına uygun bir şekilde kullandığı takdirde meydana gelen değişiklik ve bozulmalardan sorumlu değildir”.

Maddenin 01.01.2025 tarihi itibariyle durumu: 13. Madde aşağıdaki şekilde yürürlüğe girer:

“(1) Satıcı veya sağlayıcı malı kendisinin geri alacağına dair bir teklifte bulunmadıkça, tüketici cayma hakkını kullandığına ilişkin bildirimi yönelttiği tarihten itibaren on dört gün içinde malı satıcı veya sağlayıcıya ya da yetkilendirmiş olduğu kişiye geri göndermek zorundadır.

(2) Tüketici, cayma süresi içinde malı, işleyişine, teknik özelliklerine ve kullanım talimatlarına uygun bir şekilde kullandığı takdirde meydana gelen değişiklik ve bozulmalardan sorumlu değildir.

(3) Tüketici, ön bilgilendirmede kararlaştırılması ve satıcının öngördüğü taşıyıcı ile iadesinde tutarına yer verilmesi halinde teslim masraflarını geçmemek üzere iade masrafını karşılamakla yükümlüdür. Ancak, tüketiciye teslim edilen malın Kanunun 8 inci maddesi kapsamında ayıplı olması durumunda tüketici iadeye ilişkin masraflardan sorumlu tutulamaz. Tüketicinin talep etmesi halinde iade masrafı, kendisine iade edilecek mal veya hizmet bedeli ile teslimat masraflarından mahsup edilebilir”.

5. Madde 15/1-ı, i, j, k – Cayma Hakkının İstisnaları: 08.2023 tarihli değişiklikler ile tüketicinin cayma hakkına istisna olarak bazı sözleşme tipleri eklenmiştir. Bunlar: (i) tüketiciye teslimi yapılmış olan cep telefonu, akıllı saat, tablet ve bilgisayarlara ilişkin sözleşmeler,
(ii) canlı müzayede şeklinde açık artırma yoluyla akdedilen sözleşmeler,
(iii) tanıtma ve kullanma kılavuzunda satıcı veya yetkili servis tarafından kurulum veya montajının yapılacağı belirtilen mallardan kurulum ya da montajı yapılanlara ilişkin sözleşmeler (iv) 13/10/1983 tarihli ve 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununa göre tescili zorunlu olan taşınırlar ile kayıt veya tescil zorunluluğu bulunan insansız hava araçlarına ilişkin sözleşmeler olarak sıralanmaktadır. Son yapılan değişiklik ile bu istisna hallerinin yürürlüğü de 01.01.2025 tarihine ertelenmiştir.

Maddenin Mevcut Hali: Taraflarca aksi kararlaştırılmadıkça, tüketicinin cayma hakkını kullanamayacağı istisnalar arasında Madde 15/1-ı, i, j, k fıkraları yer almamaktadır.

Maddenin 01.01.2025 tarihi itibariyle durumu: Madde 15/1’e aşağıdaki fıkralar eklenir:

“ı) 13/10/1983 tarihli ve 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununa göre tescili zorunlu olan taşınırlar ile kayıt veya tescil zorunluluğu bulunan insansız hava araçlarına ilişkin sözleşmeler.

  1. i) Tüketiciye teslimi yapılmış olan cep telefonu, akıllı saat, tablet ve bilgisayarlara ilişkin sözleşmeler.
  2. j) Canlı müzayede şeklinde açık artırma yoluyla akdedilen sözleşmeler.
  3. k) Tanıtma ve kullanma kılavuzunda satıcı veya yetkili servis tarafından kurulum veya montajının yapılacağı belirtilen mallardan kurulum ya da montajı yapılanlara ilişkin sözleşmeler”

B. Yürürlük Tarihi

Yukarıdaki ertelemelere ilişkin düzenlemenin 01.01.2024 tarihinde yürürlüğe gireceği belirtilmekte olup, bu tarih itibariyle, yürürlüğü 01.01.2025 tarihine ertelenmiş olan yukarıda belirtilen hükümlerin, 23.08.2022 tarihi öncesi mevcut yürürlükte bulunan halleri uygulanmaya devam edecektir.

Pelin Tırtıl Esin
Ortak | [email protected]
Behiç Ateş Gülenç
Avukat | [email protected]
Elif Yıldız
Stajyer Avukat | [email protected]