1.KONU

13 Temmuz 2021 tarih ve 528 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Vergi Usul Kanunu (“VUK”) Genel Tebliği (“TEBLİĞ”) ile 1 Ağustos 2021 tarihi itibariyle kurumlar vergisi mükellefleri ile bazı kişilere, tüzel kişiler ile tüzel kişiliği olmayan teşekküllerin gerçek faydalanıcı bilgisini bildirme zorunluluğu getirilmiştir. Konuya ilişkin özet açıklamalarımız aşağıda yer almaktadır.

2.KAPSAM

Tebliğ uyarınca Gerçek Faydalanıcı, “tüzel kişi veya tüzel kişiliği olmayan teşekkülleri nihai olarak kontrolünde bulunduran ya da bunlar üzerinde nihai nüfuz sahibi olan gerçek kişi veya kişiler” olarak tanılanmıştır.

Bu tanıma göre ise bazı mükelleflere Gerçek Faydalanıcı bilgisi bildirimi verme zorunluluğu getirilmiştir. Bildirim zorunluluğu üç ana başlık altında toplanmıştır.

2.1 Bazı Mükellefler veya Temsilcileri

Bildirim zorunluluğu getirilen mükellefler veya temsilcileri aşağıdaki gibidir:

  1. Kurumlar vergisi mükellefleri,
  2. Kollektif şirketlerde şirketi temsile yetkili kimse veya ortak,
  3. Eshamsız komandit şirketlerde komandite ortaklardan biri,
  4. Adi ortaklıklar adına en yüksek ortaklık payına sahip kişi,
  5. Türkiye’de yönetim merkezi olan veya Türkiye’de mukim yöneticisi olan yabancı ülkede kurulmuş trust ve benzeri teşekküllerin yöneticileri, mütevellileri veya temsilcileri.

2.2 Bazı Mükelleflerin Müşteri İşlemleri

Yukarıda yer alan bildirim zorunluluğun yansıra bazı mükelleflerin müşterilerinin işlemleri hakkında da bildirim yapma zorunluluğu getirilmiştir. Buna göre Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından talep edildiğinde bazı mükellefler müşterileri tarafından gerçekleştirilen işlemlerin gerçek faydalanıcı bilgisini Başkanlığa bildirilmek zorundadır. Talep halinde müşteri işlemleri bildirimi yapacak mükellefler aşağıdaki gibidir:

  1. Bankalar,
  2. Bankalar dışında banka kartı veya kredi kartı düzenleme yetkisini haiz kuruluşlar,
  3. Kambiyo mevzuatında belirtilen yetkili müesseseler,
  4. Finansman ve faktoring şirketleri,
  5. Sermaye piyasası aracı kurumları ve portföy yönetim şirketleri,
  6. Ödeme kuruluşları ile elektronik para kuruluşları,
  7. Yatırım ortaklıkları,
  8. Sigorta, reasürans ve emeklilik şirketleri ile sigorta ve reasürans brokerleri,
  9. Finansal kiralama şirketleri,
  10. Sermaye piyasası mevzuatı çerçevesinde takas ve saklama hizmeti veren kuruluşlar,
  11. Kıymetli Madenler ve Kıymetli Taşlar Piyasasına ilişkin saklama hizmeti ile sınırlı olmak üzere Borsa İstanbul Anonim Şirketi,
  12. Posta ve Telgraf Teşkilatı Anonim Şirketi ile kargo şirketleri,
  13. Varlık yönetim şirketleri,
  14. Kıymetli maden, taş veya mücevher alım satımı yapanlar ile bu işlemlere aracılık edenler,
  15. Cumhuriyet altın sikkeleri ile Cumhuriyet ziynet altınlarını basma faaliyeti ile sınırlı olmak üzere Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü,
  16. Kıymetli madenler aracı kuruluşları,
  17. Ticaret amacıyla taşınmaz alım satımıyla uğraşanlar ile bu işlemlere aracılık edenler,
  18. İş makineleri dâhil her türlü deniz, hava ve kara nakil vasıtalarının alım satımı ile uğraşanlar ile bu işlemlere aracılık edenler,
  19. Tarihi eser, antika ve sanat eseri alım satımı ile uğraşanlar veya bunların müzayedeciliğini yapanlar,
  20. Milli Piyango İdaresi Genel Müdürlüğü, Türkiye Jokey Kulübü ve Spor Toto Teşkilat Başkanlığı dâhil talih ve bahis oyunları alanında faaliyet gösterenler,
  21. Spor kulüpleri,
  22. Noterler,
  23. Savunma hakkı bakımından diğer kanun hükümlerine aykırı olmamak ve 19/3/1969 tarihli ve 1136 sayılı Avukatlık Kanununun 35 inci maddesinin birinci fıkrası ile alternatif uyuşmazlık çözüm yolları kapsamında ifa edilen mesleki çalışmalar nedeniyle edinilen bilgiler hariç olmak üzere; taşınmaz alım satımı, sınırlı ayni hak kurulması ve kaldırılması, şirket, vakıf ve dernek kurulması, birleştirilmesi ile bunların idaresi, devredilmesi ve tasfiyesi işlerine ilişkin finansal işlemlerin gerçekleştirilmesi, banka, menkul kıymet ve her türlü hesaplar ile bu hesaplarda yer alan varlıkların idaresi işleriyle sınırlı olmak üzere serbest avukatlar,
  24. Bir işverene bağlı olmaksızın çalışan serbest muhasebeci, serbest muhasebeci mali müşavir ve yeminli mali müşavirler

2.3 Dar Mükellef Kurumların Müşteri İşlemleri

Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından talep edildiğinde, merkezi yurtdışında bulunan yükümlünün şube, acente, temsilci ve ticari vekilleri ile benzeri bağlı birimleri müşterileri tarafından gerçekleştirilen işlemlerin gerçek faydalanıcı bilgisini Başkanlığa bildirmek zorundadır.

3. GERÇEK FAYDALANICININ BELİRLENMESİ

 Gerçek Faydalanıcının belirlenmesi

  • Tüzel kişilerde;
    • Tüzel kişiliğin %25’i aşan hissesine sahip gerçek kişi ortakları,
    • Tüzel kişiliğin %25’i aşan hissesine sahip gerçek kişi ortağının gerçek faydalanıcı olmadığından şüphelenilmesi veya bu oranda hisseye sahip gerçek kişi ortak bulunmaması durumunda, tüzel kişiliği nihai olarak kontrolünde bulunduran gerçek kişi ya da kişiler,
    • (a) ve (b) bentleri kapsamında gerçek faydalanıcının tespit edilemediği durumlarda, en üst düzey icra yetkisine sahip gerçek kişi ya da kişiler,

gerçek faydalanıcı olarak kabul edilerek bildirime konu edilir.

  • Tüzel kişiliği olmayan iş ortaklıkları gibi teşekküllerde;
    • Tüzel kişiliği olmayan teşekkülleri nihai olarak kontrolünde bulunduran gerçek kişi ya da kişiler,
    • (a) bendi kapsamında gerçek faydalanıcının tespit edilememesi halinde tüzel kişiliği olmayan teşekkül nezdinde en üst düzeyde icra yetkisine sahip gerçek kişi ya da kişiler, 

üst düzey yönetici sıfatıyla gerçek faydalanıcı olarak kabul edilir ve bildirime konu edilir.

  • Trust ve benzeri teşekküllerde; kurucular, mütevelli, yönetici, denetçi veya faydalanıcı sıfatını haiz olanlar ya da bu teşekküller üzerinde nüfuz sahibi olanlar gerçek faydalanıcı olarak kabul edilerek bildirime konu edilir.

4. BİLDİRİM ZAMANI

Kurumlar Vergisi Mükellefleri: Bildirim yapma yükümlülüğü getirilen kurumlar vergisi mükellefleri, gerçek faydalanıcı bilgisini geçici vergi beyannameleri ve yıllık kurumlar vergisi beyannamesi ekinde bildirmek zorundadır.

Diğer Mükellefler: Kurumlar vergisi mükellefleri dışında kalan diğer mükellefler ile diğer kişiler gerçek faydalanıcı bilgisini her yılın Ağustos ayı sonuna kadar Gelir İdaresi Başkanlığına bir form ile elektronik ortamda bildirmek zorundadır.

Yukarıda belirtilenlerin yeni mükellefiyet tesis ettirmesi veya daha önce bildirime ekledikleri bilgilerde değişiklik olması halinde, yeni mükellefiyet tesisini veya bilgi değişikliğini, bunların gerçekleştiği tarihi takip eden bir ay içerisinde bildirmeleri gerekmektedir.

İlk bildirim zamanı olarak Gerçek Faydalanıcı bilgisi verme yükümlülüğü getirilen kurumlar vergisi mükellefleri dâhil bütün mükellefler ile diğer kişilerin, en geç 31/8/2021 günü sonuna kadar gerçek faydalanıcı bilgisini 6 ncı maddenin ikinci fıkrasında belirtilen form ile elektronik ortamda Gelir İdaresi Başkanlığına bildirmeleri gerekmektedir.

5. DİĞER HUSUSLAR

Tebliğde ayrıca, bildirim şekli, cezai yaptırım ve diğer hususlara ilişkin ilave açıklamalarda bulunulmuştur.

Tebliğ metnine linkten ulaşabilirsiniz :  Vergi Usul Kanunu Tebliğ No: 529