27.01.2023 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan İş Hijyeni Ölçüm, Test ve Analizleri Hakkında Yönetmelik (“Yönetmelik”) ile 24.01.2017 tarihinde yayımlanmış eski İş Hijyeni Ölçüm, Test ve Analizleri Hakkında Yönetmelik (“Eski Yönetmelik”) yürürlükten kaldırılmıştır ve Yönetmelik kapsamında işverenlere ek yükümlülükler getirilmiştir.

Yönetmelikle birlikte eski metinde birçok değişiklik yapılmışsa da, işbu bültenimizde sadece işverenlerle ilgili yapılan değişikliklere ve işverenlere getirilen yeni ve önemli sayılabilecek yükümlülüklere odaklanacağız.  Bunlar şunlardır:

  • İşverenin hangi durumlarda iş hijyeni ölçüm, test ve analizleri tekrarlaması gerektiğini düzenleyen Yönetmeliğin 5. Maddesinin 2. fıkrasına yapılan eklemeyle, işverenin, önceki hallere ek olarak, alınan kontrol tedbirlerinin etkinliğinin değerlendirilmesi amacıyla da iş hijyeni ölçüm, test ve analizlerini tekrarlaması gerektiği düzenlenmiştir.
  • Yönetmelikle ayrıca, işveren tarafından yeterlik veya ön yeterlik belgesine sahip olmayan laboratuvarlara yaptırılan iş hijyeni ölçüm, test ve analiz sonuçlarının geçersiz olduğu belirtilmektedir.
  • Eski Yönetmelik uyarınca işveren tarafından laboratuvar personeline işyerinde yürüttüğü faaliyetler süresince eşlik etmesi için işin yürütülmesi hakkında bilgi sahibi olan bir kişinin görevlendirilmesi gerektiği düzenlenmişti. Ancak, yapılan değişiklikle işverenin, laboratuvar personeline ön inceleme ve ölçümler süresince eşlik etmesi için iş güvenliği uzmanı ve/veya işyeri hekimini ya da bunların yokluğunda işin yürütülmesi hakkında bilgi sahibi olan çalışanları görevlendirmesi gerektiği düzenlenmiştir.
  • Yönetmeliğe, “Sonuçların değerlendirilmesi” başlığı altında tamamıyla yeni bir madde eklenmiş ve işverenlere ek yükümlülükler getirilmiştir. Bahsi geçen 6.madde aşağıdaki gibidir:

“Sonuçların değerlendirilmesi

MADDE 6- (1) İşveren; iş hijyeni ölçüm, test ve analiz raporlarında verilen sonuçların, öncelikle mevzuata ve mevzuatta bulunmaması halinde ulusal veya uluslararası kuruluşlarca yayımlanmış sınır değerlere uygunluğunu değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, çalışanların fizyolojik durumlarını da dikkate alarak maruziyetin azaltılması için ek tedbirlerin alınması gerekip gerekmediğine karar verir. Bu kararın verilmesinde işyerinde varsa iş sağlığı ve güvenliği kurulunun yoksa işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanının yazılı görüşlerinin alınması esastır.”

  • Yönetmeliğe eklenen “Laboratuvarların Uyması Gereken Kurallar” hakkında 14. madde ile laboratuvarların, ölçümden önce işyerinde belirli hususları gözlemleyerek ön inceleme raporu hazırlamaları gerektiği düzenlenmiştir. Maddenin devamında, bu raporda ölçüm yapılacak noktalar ve ölçüm sayılarının belirtileceği ve ölçüm noktası ve sayısının belirlenmesinin nihai sorumluluğunun işverene ait olduğu belirtilmiştir.
  • Yönetmelik metninde, işverenlere ilişkin yapılan bir diğer değişiklik ise “Numune alma ve ölçüm yapma” başlıklı 16.maddeye yapılan aşağıdaki eklemedir:

“Ölçüm yapılan işyerinde; işveren, çalışanlar veya görevli laboratuvar personeli tarafından ölçüm sonuçlarını etkileyecek şekilde yapılan işin durdurulması, yavaşlatılması veya hızlandırılması gibi yöntemlerle manipülasyon yapılamaz.”

Yönetmeliğin (laboratuvar personelinin eğitimine ilişkin 13.maddesinin 2.fıkrası 01.01.2026 tarihinde) diğer bütün hükümleri ise yayımı tarihinde yürürlüğe girmiştir.

Batuhan Şahmay
Ortak | [email protected]
Öykü Eyüboğlu
Avukat | [email protected]
Behiç Ateş Gülenç
Avukat | [email protected]